Các bạn đọc thật kỹ bài viết này, làm theo từng bước, và quyết định với sự rõ ràng, có mục tiêu, và nhớ thảo luận với bố mẹ không phải để theo ý bố mẹ cho khoẻ, mà để bố mẹ hiểu quá trình các bạn đưa ra quyết định.
Để hiểu thấu bản thân, Career Service chia thành 3 phần nhỏ:
a. Sở thích và khả năng tự nhiên.
b. Học lực.
c. Các yếu tố gia đình, kinh tế, xã hội.
Có thể sẽ nhiều khó khăn nếu lần đầu tiên các bạn làm 03 bước này, nhưng hãy vững tin rằng, những bước này là bước quan trọng nhất, cũng như cần đầu tư nhất (cả về công sức lẫn thời gian); và bước này không chỉ có giá trị trong việc chọn trường – chọn ngành mà còn cho sự lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai.
a. Sở thích và khả năng tự nhiên
Đầu tiên các bạn nên hiểu mình có những đặc điểm về sở thích và khả năng tự nhiên nào. Khi hiểu những đặc điểm này, các bạn sẽ dễ dàng nối chúng vào một ngành đào tạo ở các trường trung cấp, cao đẳng, đại học, hay chương trình dạy nghề phù hợp.
- Các bạn hãy liên hệ ngay với VNUK Career Service để được hướng dẫn làm bài kiểm tra tính cách MBTI
Chỉ 10 phút thôi nên chúng tôi tin các em sẽ có đủ kiên nhẫn để xem. - Sau khi nhận kết quả, các bạn nhớ lại xem từ nhỏ đến giờ, mình thích/có khả năng/mong muốn làm những điều gì phù hợp với kết quả. Cố gắng liệt kê càng nhiều càng tốt!
- Các em nhìn lại những điều mình ghi chép và sắp xếp lại theo thứ tự từ những điều mình đúng và thích nhất trước rồi không thích về sau.
- Với những bạn có thời gian, Career Service hi vọng các em nên tham quan một vài trung tâm hay tham gia một số chương trình đào tạo/hoạt động của các ngành nghề mà các em chưa có cơ hội tiếp xúc nhiều trong môi trường giáo dục hàng ngày, ví dụ như các ngành về sáng tạo (thiết kế nội thất, nhiếp ảnh,…) hay các ngành về giúp đỡ (giáo viên, chuyên viên tư vấn tâm lý, công tác xã hội,…), để hiểu thêm về sở thích/khả năng bản thân khi trải nghiệm thực tế ngoài xã hội.
b. Học lực
Các bạn học trường điểm hay trường thường, thuộc loại xuất sắc, giỏi, khá, trung bình, hay yếu? Cần biết rõ mình đang ở mức nào. Đây không phải là lúc xấu hổ. Học yếu chẳng có gì xấu hổ cả. Nhưng học yếu mà cứ giấu đi, không đối diện với bản thân, rồi chọn đại một trường có tên tuổi thi cho oai thì sẽ tốn tiền và thời gian của mình, bố mẹ và xã hội. Hệ thống giáo dục các bạn đang học không khuyến khích những môn sáng tạo như nhạc, họa hay môn kỹ thuật như thể thao, sửa chữa, hoặc các môn kinh tế như marketing, kế toán, … do đó bạn học yếu văn hoá không có nghĩa là bạn không có khả năng gì cả. Vậy, hãy tự đối diện với mình xem trình độ học của mình tới đâu. Đây là điểm quan trọng trong việc chọn trường thi.
- Điểm trung bình 2 học kỳ gần nhất của các bạn là bao nhiêu?
- Các bạn có bao nhiêu % chắc chắn về việc đậu tốt nghiệp THPT? Điều này sẽ cho các bạn biết nên đặt mục tiêu Đại học/Cao đẳng/Trung cấp/học nghề ở các bước sau.
- 4 hoặc 5 môn học mà các bạn tự tin nhất là gì (bao gồm các môn học chính khóa ở trường phổ thông và cả các môn năng khiếu như lập trình, thể thao, vẽ, thanh nhạc, nhạc cụ, diễn xuất…các chứng chỉ anh văn IELTS; TOEFL…). Các môn này có thể tổ hợp thành các khối thi nào?
- Tìm nguồn tham khảo từ các anh chị khóa trước trong trường (tốt nhất là 3 năm gần nhất). Hãy đặt câu hỏi cho các anh chị:
- Năm thi đại học của anh/chị?
- Năm đó điểm thi quốc gia 06 môn của các anh chị là bao nhiêu cho mỗi môn? Các anh chị chọn môn nào để xét tuyển đại học?
- Điểm trung bình năm 12 các môn xét tuyển thi đại học của anh chị là bao nhiêu?
Tùy mỗi năm đề thi sẽ dễ hoặc khó, các bạn nên tìm hiểu 2-3 năm, tính trung bình, các bạn sẽ biết được điểm lệch giữa việc học trong trường và việc thi quốc gia của trường các bạn, từ đó dự đoán cho trình độ của các bạn.
c. Yếu tố gia đình, xã hội, kinh tế
VNUK Career Service nghĩ rằng mỗi học sinh sẽ có điều kiện gia đình, môi trường sống, phong cách sống khác nhau. Các bạn nên ngồi xuống với cha mẹ hoặc người giám hộ của mình để nói chuyện với nhau và trả lời được những câu hỏi rất quan trọng sau:
- Gia đình các bạn có cho các bạn quyền quyết định hay không?
- Ai ảnh hưởng các bạn nhất trong nhà?
- Kinh tế gia đình các bạn cho phép các bạn học tới đâu, ở nơi nào? (hoặc cụ thể hơn là các bạn được phép tìm trường với học phí bao nhiêu 1 học kỳ? Sinh hoạt phí 1 tháng thế nào? Có được học ở tỉnh/thành khác không? Các phương án để giải quyết việc học xa nhà là gì? Phương tiện di chuyển là gì? (có nhiều bạn học trong cùng tỉnh, thành, nhưng trường cách nhà gần 20km, lúc đó mình di chuyển bằng phương tiện gì và mất bao lâu?, v.v…)
Các bạn cần rõ những điều này để đưa ra quyết định phù hợp.
Đôi khi ngành các bạn chọn chỉ là ngành phù hợp với bản thân các bạn thứ 2 hay thứ 3 mà thôi (theo hai tiêu chí thích và giỏi), nhưng vì cha mẹ các bạn muốn các bạn theo, nên khi chọn nó các bạn sẽ dễ chịu hơn (gia đình yên tĩnh, bình an không áp lực mỗi ngày phải đối diện với sự lo lắng của cha mẹ). Vậy thì các bạn sẽ làm gì với chọn lựa 1 của các bạn? Hoàn toàn bỏ nó chăng? Thật ra không học được cái mình phù hợp (thích và giỏi) nhất cũng không hẳn là hết hy vọng, vì trong lúc ở trung cấp/cao đẳng/đại học, ngoài giờ học các bạn có thể tham gia các hoạt động ngoài giờ, từ thiện, làm thêm, câu lạc bộ, v.v… để theo đuổi thứ mình thích. Như vậy các bạn sẽ tăng thêm kỹ năng, kiến thức, và cũng tạo thêm nhiều mối quan hệ cho cơ hội việc làm sau này
Vì vậy, nếu phải quyết định theo chọn lựa 2, thì các bạn đừng bỏ quên chọn lựa 1 hoàn toàn mà hãy trải nghiệm và học hỏi thêm về nó trong những hoạt động thiện nguyện, ngoài giờ các bạn nhé.
Tham khảo: huongnghiepsongan
